W Polsce około połowa pyłu zawieszonego w powietrzu pochodzi ze spalania paliw stałych przy indywidualnym ogrzewaniu budynków. Chociaż jakość powietrza w Europie znacznie się w ostatnich dekadach poprawiła, to w wielu miejscach ciągle jeszcze przekracza normy — wskazuje dr inż. Krzysztof Skotak z IOŚ-PIB w rozmowie z Polską Agencją Prasową.
Dane Europejskiej Agencji Środowiska za lata 2022–2023, wskazują na utrzymujący się trend poprawy jakości powietrza w Europie. Mimo to, na wielu obszarach, zwłaszcza miejskich, poziom zanieczyszczeń wciąż przekracza normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Potwierdzają to również wyniki Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska z 2023 roku, które pokazują, że choć obszary z przekroczeniami norm w Polsce się zmniejszają, sytuacja nadal wymaga poprawy.
Według dr. Skotaka około 50 proc. emisji pyłu zawieszonego w Polsce pochodzi z sektora indywidualnego ogrzewania budynków za pomocą paliw stałych. Niska emisja, będąca efektem działania licznych i rozproszonych źródeł zanieczyszczeń, utrudnia skuteczne zarządzanie jakością powietrza. Dodatkowo w miejscach pozbawionych takich źródeł znaczący wpływ na stan powietrza ma transport drogowy, który odpowiada za około 20 proc. emisji pyłu, głównie poprzez spaliny oraz wtórną emisję pyłu z nawierzchni dróg.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kolejne 10 proc. zanieczyszczeń pochodzi z energetyki zawodowej, a 5 proc. z przemysłu. Na jakość powietrza wpływają jednak nie tylko źródła emisji, ale także warunki meteorologiczne i ukształtowanie terenu. Bezwietrzna pogoda, inwersje termiczne czy położenie w kotlinach sprzyjają kumulacji zanieczyszczeń, ograniczając ich naturalne rozpraszanie. Również napływ zanieczyszczonego powietrza z innych regionów może pogarszać sytuację lokalnie.
Możliwe jest osiągnięcie jakości powietrza spełniającej zalecenia WHO
Dr Skotak podkreśla, że choć całkowite wyeliminowanie zanieczyszczeń jest niemożliwe ze względu na naturalne źródła, takie jak wybuchy wulkanów czy pył saharyjski, możliwe jest osiągnięcie jakości powietrza spełniającej zalecenia WHO. Wymaga to jednak wspólnego wysiłku na różnych poziomach – od globalnego, przez europejski i krajowy, po lokalne społeczności i indywidualne działania mieszkańców.
Ekspert z IOŚ-PIB wskazuje na konieczność poszukiwania nisko- i zeroemisyjnych rozwiązań w energetyce, transporcie i przemyśle. W miastach ważne jest usprawnienie ruchu drogowego, by ograniczyć emisję spalin powstających przy niskich i wysokich prędkościach oraz w korkach. Zachęca się również do korzystania z transportu publicznego i pojazdów niskoemisyjnych oraz dbania o czystość dróg, by ograniczyć wtórną emisję pyłu. Ważnym elementem jest także optymalizacja transportu towarów z wykorzystaniem ciężkiego taboru.
Zanieczyszczenie powietrza odbija się negatywnie na naszym zdrowiu, prowadząc przede wszystkim do chorób układu oddechowego, krwionośnego, a także prowadzi do rozwoju chorób nowotworowych.
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
